Яңа елга чыршы алыйм дисәң

Бәйрәм алдыннан базарларда һәр ел саен безгә киң ассортиментта, безнең урманчылыкта үстерелгән яисә күрше Марий Эл, Удмуртия Республикаларыннан, Киров, Ульяновск өлкәләреннән кертелгән чын чыршы яисә нарат тәкъдим итәләр.

-Алда әйтелгән субъектлар территорияләрендә урманга зарар китерүче куркыныч, карантинлы зыян китерүчеләр булуын исәпкә алсак, әлеге бөҗәкләрне безнең республика территориясенә кертү һәм аларның таралу куркынычы зур булуын да ассызыклыйсым килә. Әгәр эшмәкәр яңа ел чыршыларын карантин фитосанитар зоналардан башка регионга алып чыгып сатарга теләсә, ул чыршыларның фитосанитар куркынычсызлыгын карантин сертификаты белән дәлилләргә тиеш була. Карантин сертификаты исә "Россельхознадзор"ның теге яисә бу регион буенча җаваплы булган территориаль идарәсе тарафыннан бирелә,-ди ТР буенча "Россельхознадзор" идарәсе дәүләт инспекторы Раиль Әбүзаров.

Раиль Әбүзаров ассызыклавынча, Яңа ел чыршысын сатып алганда, иң беренчеләрдән булып, сатучыдан аның чыршыларының фитосанитар торышын билгеләүче документлары барлыгын сорарга кирәк. Чыршының кәүсәсен тикшереп карау да комачау итмәс. Сәламәт чыршының кәүсәсе тигез һәм туры, ярыкларсыз була. Чыршының киселгән җирендә каймасы булу аның күптән киселүен күрсәтә. Димәк, сездә ул озак тормаячак. Кәүсәне тикшергәннән соң чыршыны күтәреп алып, киселгән җире белән җиргә катырак утыртырга кирәк, әгәр аның энәләре коела икән, чыршы бернигә дә ярамый.

Сәламәт чыршының кәүсәсе 10 см калынлыкта булырга тиеш. Әгәр чыршының кәүсәсе нәзек, ә үзе кечкенә размерда булмаса, аны сатып алмау кулай, димәк, ул сәламәт түгел. Яхшы чыршының ботаклары да тыгыз һәм эластик була. Моның өчен ботакларны бөгеп карарга кирәк. Ботаклары сына икән, аны сатып алмаска киңәш ителә. Моннан тыш, сәламәт һәм яңа кисеп алынган чыршының ботаклары өскә таба тартыла. Әгәр ботаклары кәүсәгә таба бөгелеп торсалар, чыршы күптән киселгән була. Чыршының энәләрен кулыгызда уып карарга да мөмкин. Алардан соң кулда сагыз тәме кала икән, чыршы яңа гына кисеп алынган. Сатып алынган чыршыны өйгә яисә фатирга кертер алдыннан башлап эчтәге климатка күндерү зарур. Балконга, ишек алдына яисә подвалга берничә сәгатькә куеп тору мәслихәт. Бу алым температураның кисәк үзгәрүе аркасында агач начараймасын өчен эшләнә. Аннан соң чыршыны кипмәсен өчен җылыту приборларыннан ераграк урнаштыру да мәслихәт. Чыршы куелган бүлмәне ешрак җилләтергә кирәк.