Сыснасем те чирлеççӗ

Сыснасенчие палăракан «Африка чуми» уйрӑмах хӑрушӑ, вируслă чир. Çак чир тата унăн паллисем çинчен «Çӗпрел районӗнчи патшалăх ветеринари пӗрлешӗвӗ» бюджет учрежденийӗн начальникӗ-тӗп ветеринари врачӗ Расим Низамов ăнлантарса парать.

— Вирус ҫулталӑкăн кирек хӑш вӑхӑтӗнче хирти тата килти сыснасене сиенлеме пултарать. Çын пурнӑҫӗшӗн тата сывлӑхӗшӗн хӑрушă мар. Чир питӗ хӑвӑрт сарӑлать тата ял хуҫалӑхне пысӑк сиен кӳрет. Чирлӗ сыснасем 100 процент таран вилеҫҫӗ. Чире сиплеме чараççӗ, ӑна хирӗҫ вакцина ҫук.

Чир чирлӗ чӗрчунсемпе контакт вăхăтӗнче: апат (уйрӑмах апат-ҫимӗҫ юлашкисем), шыв, пăхмалли хатӗрсем, чирлӗ чӗрчунсен сӗлекипе вараланнă транспорт хатӗрӗсем, ҫавӑн пекех вилнӗ сыснасен ӳчӗсем урлă куçать.

Вирус питӗ чăтăмлă: апат-ҫимӗҫре, шывра тата тулашри хутлӑхра уйӑх-уйăхӗпе сыхланать, шăнтни тата типӗтни ӑна витӗм памасть. Пысăк температурăпа кăна вируса вӗлерме пулать.

Чирӗн паллисем

Чир ерсен унăн паллисем курăниччен 2-7 кун иртме пултарать. Чӗрчунсенче ӳт температури 42 градус таран ӳсет, ӳслӗк килсе тухать, аппетит çухалать, ӗҫес килни вӑйланать, кайри урисем шалкӑмланаççӗ, пӗççисен шал енчен, хырӑмӗ, мӑйӗ çинче, сăмси тата хӳри ҫинче хӗрлӗ-хӑмӑр пӑнчӑсем палӑраҫҫӗ. 1-5 кунран выльăх вилет. Чир вӑраха кайни те пулать.

Сыснасенче африка чумин чирӗн диагнозне палăртнă чухне тăнăч пулман пункта (хуҫалӑх, пурăнакан пункт) карантина хупаççӗ. Карантин — ҫак чирпе кӗрешмелли пӗртен-пӗр меслет. Эпизооти вучахӗнче пулнă мӗнпур сыснасене те юн кăларман мелпе пусаççӗ, тушкисене ҫунтараççӗ. Сыснасен тислӗкне, тирне, выльӑх апачӗн юлашкисене, кунти оборудованисене, ҫавӑн пекех кивӗ зданисене, йывӑҫ урайсене çунтараççӗ. Чӗрчунсене тытса тӑмалли вырӑнсене дезинфекцилес, ҫавӑн пекех кăшлакансене, хурт-кӑпшанкӑсене тата сӑвӑссене пӗтерес енӗпе мероприятисем ирттереҫҫӗ. Карантина кӗртнӗ территорире 20 ҫухрӑм радиусра мӗнпур сыснасем, чирсен паллисене пӑхмасӑрах, пухаççӗ тата юн кăларман мелпе çука кăлараççӗ. Карантин условийӗсем тӑрӑх пасарсенче мӗнпур тӗрлӗ выльӑх-чӗрлӗх продукчӗсене сутма тата карантинри территорирен юта кăларма чараççӗ (мӗнпур сыснасене пуснă тата ветеринарипе санитари мероприятийӗсен комплексне ирттернӗ хыççăн 30 кун хушшинче). Ҫавӑн пекех малтанхи 6 уйӑх хушшинче уй-хир отраслӗн продукчӗсене территорирен юта кăларма чараççӗ. Хуçалăхсенче сыснасем ӗрчетме ҫулталӑкран кӑна ирӗк параҫҫӗ.

Сысна усракансене канашсем: хуҫалӑхӑрти сыснасене ыттисеннипе пӗрле ан хутшăнтарăр; кăшлакан чӗрчунсене хирӗç яланах кӗрешӳ илсе пырăр; санкциленмен суту-илӳ вырăнӗсенчен ветеринарин ăсату докуменчӗсем пулман сыснасене ан туянӑр; патшалӑх ветеринари службипе килӗшмесӗр ытти регионсенчен сыснасене тата вӗсен продукцийӗсене хăвăр хуçалăхăра ан кӗртӗр; вилнӗ сыснасен тушкисене ăçта çитнӗ унта кӑларса ан пӑрахӑр, пахчӑра е ҫӗр участокӗсенче ан пытарӑр.

Хуҫалӑхăрта усракан сысна сасартӑк вилсе кайсан, е чирлеме пуçласан, ҫийӗнчех «Çӗпрел районӗнчи патшалăх ветеринари пӗрлешӗвӗ» бюджет учрежденине пӗлтерӗр. Адресӗ: Кивӗ Ҫӗпрел ялӗ, Сабантуй лаптăкӗн урамӗ, 14-мӗш çурт. Телефон: 2-24-77.

Асра тытăр: сыснасене Африка чумин чирӗ кăларса тăратнăшăн ăна сарăлма паракан ӗçсемшӗн административлӑ тата уголовлӑ яваплӑх пӑхса хӑварнӑ.