Головин – СССР халăх учителӗ

Николай Ларионов-Йӗлмел

П.П.Головина Раççейре кăна мар: СССРа кӗнӗ çӗршывсенче те пӗлеççӗ.

Паян вăл Ишеевка поселокӗнчи нумай профильлӗ лицейра физика предметне вӗрентнисӗр пуçне  унта "Импульс" ятлă фирма та уçнă. Ку фирмăра Петр Петрович ертсе пынипе физикăна юратакан ачасем ӗçлеççӗ, хăйсене  хăйсем укçа-тенкӗпе тивӗçтерсе тăраççӗ, шалу илеççӗ. Головинăн хăйӗн автор шкулӗ, методикине вара хăй шутласа кăларнă. Вăл нумай методика пособийӗ, кӗнеке пичетлесе кăларнă. Вӗсемпе паян ытти çӗршыв вӗрентӳçисем, вӗренекенӗсем те усă кураççӗ.

Петр Петровичăн ашшӗ-амăшӗ – Петр Никифорович (1910) тата Анна Петровна (1909) – Çӗпрел районӗнчи Çӗнӗ Йӗлмел ялӗнче çуралса ӳснӗ çынсем. Аслă вăрçă хыççăн вӗсем Хӗвелтухăç  Çӗпӗре чугун çул тунă çӗре тухса каяççӗ. 1947 çулхи мартăн 27-мӗшӗнче Байкал кӳлли хӗрринче – Слюдянка районӗнчи Култук поселокӗнче – пӗчӗк Петӗр çуралать. Çăва тухсанах вара çемье алăри ачапа тăван яла таврăнать.

Пӗчӗк Петӗр ӳссе пынă май Çӗнӗ Йӗлмелӗнче 7 класлă шкул пӗтерет, çав вăхăтра «Çӗнӗ çул» ятлă район хаçатне заметкăсем, сăвăсем ярса тăрать, пичетленет. Вăтам пӗлӳ вара кӳршӗри Кивӗ Улхаш ялӗнче илет. Унтан Ульяновск патшалăх педагогика институтне кайса кӗрет. Диплом илсе тухнăранпа 43 çул ачасене физика предметне вӗрентет.

Тӗрлӗ хисеплӗ ятсем те чылай унăн. Петр Петрович Головин – РСФСР тава тивӗçлӗ учителӗ (1986), СССР халăх учителӗ (1988). Ăна «Хисеп палли» орденпа (1981),  ВДНХан çичӗ ылтăн тата кӗмӗл медалӗпе, А.С.Макаренко медалӗпе  тата «Вӗрентӳ ӗçӗнче 50 çул» кăкăр паллипе (2020, Якути Республики) наградăланă. Пӗтӗм Союзри учительсен 8-мӗш съезчӗн (1988) тата Раççей учителӗсен 6-мӗш съезчӗн (2011) делегачӗ. Алма-Атара, Свердловскра, Ташкентра иртнӗ педагогика вулавӗсене хутшăннă. Паян вăл Пӗтӗм Раççей тăрăх, Магадан таранах тата ытти çӗршывсенче (Казахстан, Молдави...) физика учителӗсем валли лекцисем вуласа çӳрет. Пӗтӗм Союзри халăх вӗрентӗвӗн канашӗн членӗ пулнă (1988-1991). Педагогика наукисен кандидачӗ (1992). 2006 çултанпа Ульяновск облаçӗнчи Общество палатин членӗ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ Ульяновск патшалăх педагогика университечӗн Хисеплӗ профессорӗ (2018). Раççей естествознани академийӗн профессорӗ (2007). Сорос премийӗн лауреачӗ (1996). Пӗтӗм Раççейри «Физика для школьников» журналăн редколлеги членӗ (2010 çултанпа). Доцент (2008). Докторант.

Çакна палăртса хăвармалла: Çӗнӗ Йӗлмел чăвашне Петр Петрович Головина СССР халăх учителӗ ятне 41 çултах панă. Çакăн пек çамрăкла ку ята пирӗн çӗршывра унран маларах  никам та илекен пулман. Кайран та çук.

Нумаях пулмасть П.П.Головин 75 çул тултарчӗ, çапах та малтанхи пекех хастар ӗçлет: ачасене вӗрентет, кӗнекесем çырать, çул çӳрет, çынсемпе тӗл пулать... Юлашки вăхăтра вăл инçе çула хăйпе пӗрле 14 çулхи Петр ятлă ывăлне те илет, ачи ăна лекци вуланă чух практика ӗçӗсем ирттерме пулăшать. Çӗпрел районӗнчи шкулсенче те лекцисем вуланă вăл. «Физика вăл – çутçанталăк!» – тет СССР халăх учителӗ.