Реклама
Шәхесләр
Әфганстанда булган чүпрәлеле Виктор Петухов сөйли
Әфганстанның утлы сукмакларын узган, сугышны үз күзләре белән күргән һәм берничә мәртәбә үлем белән йөзгә - йөз очрашкан егетләр сөйли
Виктор Петухов, Хайбулдино авылы ир-егете:
- Хәрби хезмәткә мине Ульяновск шәһәреннән чакырдылар. Башта Мәскәү өлкәсендәге Кантемиров дивизиясенә китерделәр, анда бер ай хәрби күнекмә алганнан соң Ташкенттан ерак түгел Чирчик шәһәрендәге һава десанты полкының уку-өйрәнү үзәгенә күчерделәр. Монда озак тормадык. Матур бер көнне Ташкент аэропортына килдек һәм иртә таңнан безне “Ил 76” транспорт самолетына утырттылар. Тәрәзәләре бик кечкенә булганлыктан салонда караңгы, без, солдатлар идәнгә яттык. Самолет кузгалып китеп тиешле биеклеккә күтәрелгәч Әфганстанга курс алдык. Көтмәгәндә бер иптәшебез: “кулым җилкәмә кадәр манма юешләнде”, - дип кычкырып җибәрде. Тәрәзә яктысына килеп карасак, ул кан булган икән. Башта без берни дә аңламадык. Аннан соң гына арабыздан берәү: “без “кара тюльпан” самолетында очабыз”,- диде. Чыннан да салонда сулап булмаслык бик начар исле авыр һава. “Кара тюльпан” дип әйтүләре дә юкка түгел. Бу самолет белән Әфганстанда һәлак булганнарны цинк табутларда һәм каты яраланган хәрбиләрне Ташкентка кайтаралар икән, ә СССРдан яшь солдатларны Әфганстанга алып баралар. Хәтта самолетны чистартып дезинфекция ясап өлгерә дә алмыйлар күрәсең, ул янә канга баткан солдатларны төяп союзга кайтара. Без аннан соң идәнгә ятмадык, салонның ике як стенасына сөялеп очтык. Очтык дип әйтерлек вакыт та үтмәде, 40 – 45 минут эчендә без Кабул шәһәре өстендә идек инде. Берчак самолет бик нык селкенеп куйды, солдатлар арасында паника башланды. “Безне аттылар, җиргә төшәбез!”,- дип барыбыз да кечкенә тәрәзәләргә ябыштык, җирне күзәтәбез. Берничә минуттан соң тагын шундый хәл. Безнең самолетны бөтен яктан вертолетлар камап алды. Аңлавымча, вертолетлар безне стингерлардан саклаган булып чыкты, самолетка аткан очракта да, югалту азрак булсын өчен алар үзләрен ут астына куйганнар. Аэродромга исән-сау очып килеп җиттек. Самолеттан төшүгә кояш кыздыра. Әйтерсең баш өстенә лупа куйганнар. Кояш та кул белән тотып булырдай янәшәдә генә кебек. Аэродромда беркайчан да без ишетмәгән Әфган көйләре яңгырый. Кичкә табан гына “258 – ОРВБ БТ” хәрби частенә килеп урнаштык. Хәрби хезмәт шулай башланып китте..
Яшәү палаткаларда, беренче вакытта суга бик тилмердек. Солдатлар арасында сары, корсак тифы һәм башка авырулар күренә башлады. Әфганстанның бөтен территориясе буенча таралган батальон булганлыктан безнең батальонны “мөселман батальоны” дип атадылар. Безнең солдатлар союздан йөк ташыдылар, техника төзекләндерделәр, Әфган солдатларын союздан килгән хәрби машиналарны идарә итәргә өйрәттеләр, сугышчан заданиеләргә йөрделәр. Безнең взвод аккумуляторлар һәм частьне электр тогы белән тэмин итү өчен җаваплы иде. Электр тогын җир өстендәге үткәргечләр аша Кабулдан алдык. “Рухлар” бик еш шушы кабельне кисәләр, рубильникларны җимереп качалар. Без, гадәттә, ике солдат шушы кабельне тоташтырырга барабыз. Беребез тоташтыра, икенчебез автомат белән “рухлар” һөҗүменнән саклап тора. Кайчакта таулар, калкулыклар һәм кыялар аша 5 – 7 чакрым ераклыкка кадәр барырга туры килә. Әлбәттә, җирле халык безгә җылы карашта түгел иде. Шуңа күрә “рухлар” аркага атмасын өчен, автоматны һәрчак әзер тотып, ике солдат аркага-арка куеп китә идек. Мондый заданиеләрне үтәү тәвәкәллек сорый, әлбәттә. Приказ булгач үтәми кая барасың?! Әфганстанга концерт белән килгән “Пламя” вокаль-инструменталь ансамль камалышта калгач та безнең батальон ярдәмгә килде. Артистларны коткарып, исән-сау илгә озаттык.
Бер ел, 11 ай хезмәт итеп дембельгә кайттым. Сугышчан командирларым һәм хезмәттәшләрем белән элемтәдә торам, очрашып та алабыз, кунакка йөрешәбез. Сугышны бергә узган узган хезмәттәшләр бик кадерле. Аларга багышлап язылган шигырьләрем дә күп. Төрле шәһәрләрдә чыга торган газета битләрендә басылды. Әфганда үткән еллар хатирәсе буларак өйдә музей ясадым, әфганчы дусларга бик ошады.
Рәсемдә: Виктор Петухов үзенең экспонатлары белән таныштыра.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев